چرا برخی دعاهای ما مستجاب نمیشود؟
امام علی(ع) در پاسخ سوال فردی مبنی بر اینکه خداوند فرموده است «مرا بخوانید، تا اجابتتان کنم». پس، چرا دعا میکنیم ولی دعایمان اجابت نمیشود؟ فرمودند: ” زیرا دلهای شما هشت خیانت کرده است: نخستین آنها این است که شما خدا را شناختید، امّا حقّ او را چنان که بر شما واجب کرده است ادا نکردید؛ بنابراین، شناخت شما به کارتان نیامد … وقتی درها و راههای دعا را بستهاید چه دعایی از شما مستجاب میشود؟۱".
امام صادق(ع) نیز در پاسخ به گروهی که از آن حضرت پرسیدند: چرا ما دعا میکنیم، امّا مستجاب نمیشود؟ فرمودند: ” چون کسی را میخوانید که نمیشناسیدش۲".
همچنین پیامبر خدا(ص) در این باره میفرمایند: “همانا بنده دستش را (برای دعا) به درگاه خدا بالا میبرد در حالی که خوراکش حرام است؛ با چنین حالی، چگونه دعایش مستجاب شود؟۳".
امام علی(ع) درباره این که چه حکمتهایی در تأخیر استجابت دعاست؟ میفرمایند:” تأخیر در اجابت دعا تو را نومید نگرداند؛ زیرا که بخشش (خداوند) بسته به نیّت تو است؛ چه بسا که در برآوردن خواهشت تأخیر شود، تا بدین وسیله خواهنده را پاداش بزرگتر و امیدوار (به بخشش الهی) را بخشش بیشتر دهد؛ بسا باشد که چیزی بخواهی و به تو داده نشود امّا دیر یا زود بهتر از آن به تو داده شود، یا برای خیر و مصلحت تو از تو دریغ شده است. و بسا خواستهای که اگر برآورده شود موجب نابودی و تباهی دین تو گردد۴".
آن حضرت همچنین فرمودند: “خداوند عز و جل به عیسی بن مریم علیهالسلام وحی فرمود: به اشراف بنی اسرائیل بگو که … من دعای هیچ یک از شما و هیچ یک از کسانی را که حقّی از مخلوقات مرا به گردن دارند، اجابت نمیکنم۵".
امام باقر(ع) نیز در بیان موانع استجابت دعا میفرمایند: “(گاه) بنده از خداوند حاجتی را میخواهد و از شأن خداست که آن را در آیندهای نزدیک، یا با تأخیر برآورده سازد؛ امّا بنده بعدا مرتکب گناهی میشود. پس، خداوند تبارک و تعالی به فرشته میگوید: حاجت او را برآورده مساز و او را از آن محروم گردان؛ زیرا که او خود را در معرض خشم من نهاد و مستوجب محرومیت از سوی من شد۶".
رسول مکرم اسلام همچنین فرمودند: “بدانید که خداوند، دعایی را که از دلی غافل و بیخبر باشد، نمیپذیرد۷".
منابع:
۱- أعلام الدین: ۲۶۹ منتخب میزان الحکمة : ۱۹۶
۲- بحار الأنوار: ۹۳ / ۳۶۸ / ۴ منتخب میزان الحکمة : ۱۹۶
۳- إرشاد القلوب: ۱۴۹ منتخب میزان الحکمة : ۱۹۶
۴- کشف المحجّه: ۲۲۸ منتخب میزان الحکمة : ۲۰۰
۵- الخصال: ۳۳۷ / ۴۰ منتخب میزان الحکمة : ۱۹۶
۶- بحارالأنوار: ۷۳ / ۳۲۹ / ۱۱ منتخب میزان الحکمة : ۱۹۶
۷- بحارالأنوار: ۹۳ / ۳۲۱ / ۳۱ منتخب میزان الحکمة : ۱۹۶