معاونت فرهنگی مدرسه علمیه الزهراء شاهین دژ

جایگاه واقعی زن در اسلام در سه جمله:

زمانی که دختر است، دروازه جنت را برای پدرش باز می کند.

زمانی که همسر است، دین شوهرش را تکمیل می کند.

زمانی که مادر است، جنت زیر قدومش است.

سخنان معصومان عليهم السلام(با چه كسى رفاقت كنيم)

رسول اكرم صلى الله عليه و آله و سلم:
«المرء على دين خليله و قرينه‏» .
انسان بر كيش دوست و همدمش خواهد بود.
امام على عليه السلام:
«يا بنى اياك و مصادقه الاحمق فانه يريد ان ينفعك فيضرك واياك و مصادقه البخيل فانه يقعد عنك احوج ما تكون اليه و اياك‏و مصادقه الفاجر فانه يبيعك بالتافه واياك و مصادقه الكذاب‏فانه كالسراب يقرب عليك البعيد و يبعد عليك القريب‏» .
پسرم! از دوستى نادان بپرهيز، چه او خواهد كه تو را سودرساند لكن دچار زيانت گرداند و از دوستى بخيل بپرهيز، چه اوآنچه را سخت‏بدان نيازمندى از تو دريغ دارد، و از دوستى تبهكاربپرهيز كه به اندك بهايت‏بفروشد و از دوستى دروغگو بپرهيز كه‏او سراب را ماند: دور را به تو نزديك و نزديك را به تو دورنماياند.
امام على عليه السلام:
«لاتصحب الشرير فان طبعك يسرق من طبعه شرا و انت لاتعلم‏» .
با مردم شرير و فاسد رفاقت نكن كه طبيعت تو به طور ناآگاه‏بدى را از آنها مى‏دزدد و تو بى‏خبرى.
امام على عليه السلام:
«اياك و مصاحبه الفساق فان الشر بالشر ملحق‏» .
از رفاقت‏با بدكاران بپرهيز كه بدى به بدى پيوندد.
امام على عليه السلام:
«و اياك و مواطن التهمه والمجلس المظنون به السوء فان قرين‏السوء يغر جليسه‏» .
از مراكز بدنام و مجالسى كه مورد سوء ظن است‏بپرهيز، زيرارفيق بد همنشين خود را فريب مى‏دهد. [و او را به كارهاى ناشايست‏وامى‏دارد.]
امام على عليه السلام:
«قارن اهل الخير تكن منهم، و باين اهل الشر تبن عنهم‏» .
با نيكان بنشين تا از آنان به حساب آيى و از بدان بپرهيز تادر شمار ايشان درنيايى.
امام على عليه السلام:
«صحبه الاشرار تكسب الشر كالريح اذا مرت بالمنتن حملت نتنا»

همنشينى با بدان سبب بدبختى است، بسان بادى كه با عبور ازفضاى مزبله، حامل بويى بد مى‏شود.
امام حسن مجتبى عليه‏السلام:
«و اذا نازعتك الى صحبه الرجال حاجه فاصحب من اذا صحبته‏زانك و اذا خدمته صانك و اذا اردت منه معونه اعانك و ان قلت‏صدق قولك و ان صلت‏شد صولك‏» .
اگر حاجتى تو را به مصاحبت مردان وادار سازد با كسى همنشينى‏كن كه چون با او مصاحبت كنى تو را زينت دهد و اگر او را خدمت‏كنى نگهدارت باشد و چنانچه از او كمك خواهى ياريت دهد و اگرسخن‏گويى تصديقت كند و هرگاه درگير شوى پشتيبانت‏شود.
امام زين العابدين عليه السلام:
«و اياك و مصاحبه الفاسق فانه بايعك باكله و اقل من ذلك‏» .
از رفاقت‏با فاسق بپرهيز كه او تو را به لقمه‏اى و بلكه كمتراز لقمه‏اى مى‏فروشد.
امام صادق عليه السلام:
«خصلتان من كانتا فيه و الا فاعزب ثم اعزب. قيل: و ما هما؟
قال: الصلاه فى مواقيتها والمحافظه عليها، والمواساه‏» .
دو صفت نيك اگر در كسى بود(شايسته دوستى و رفاقت است)وگرنه‏از او دورى كن سپس دور شو. عرض شد آن دو صفت كدام است؟ فرمود:
نماز گزاردن در وقت و مراقبت‏بر آن و هميارى.
امام جواد عليه السلام:
«اياك و مصاحبه الشرير فانه كالسيف المسلول يحسن منظره ويقبح اثره‏» .
از رفاقت‏با آدم شرور بپرهيز كه مانند شمشير خوش منظر وبداثر است.
منبع: ماهنامه پاسدار اسلام شماره 223

مقرراتی برای نه گفتن

در این حالت فردی که تمایلات و خواسته های خود را ترجیح می‌دهد، ناچار است در مقابل خواسته‌های دیگران مقاومت کند.

براستی چگونه می‌توان این کار را انجام داد؟ …

پژوهش ها نشان داده است برای پیشگیری از آسیب های اجتماعی ، ایجاد رفتار قاطعانه از اهمیت خاصی برخوردار است. به نظر می رسد خیلی از افراد قاطعیت را با رفتارهای پرخاشگرانه و تند اشتباه می گیرند، قاطعیت به معنای پرخاشگری، عصبانیت و حمله کردن به طرف مقابل نیست،

قاطعیت به معنای ایستادن روی خواسته های خود، نشان دادن مخالفت و عدم موافقت با پدیده ای و ماندن روی نیازهای خود بصورت واضح و مشخص است.

انواع نه گفتن

اگر بخواهیم انواع مواردی که ما در آنها ناچار به استفاده از این مهارت هستیم را دسته بندی کنیم، به دو طبقه کلی می‌رسیم؛ نه گفتن به خود و نه گفتن به دیگران.

نه گفتن به خود

هر فرد برای خود اهدافی در نظر می‌گیرد و بر این اساس تصمیماتی اتخاذ می‌کند. بر این اساس و برای عملی ساختن تصمیمات خود لازم است با هر آنچه که در ارتباط با خود و مانع عملی شدن تصمیمات او می‌شود، مبارزه کند. در چنین حالتی فرد باید به خواسته‌های خود نه بگوید تا بتواند به اهداف خود برسد. تصور کنید فردی را که تصمیم گرفته است با اجرای یک رژیم غذایی مناسب تعدادی از وزن خود را کاهش دهد. کاهش دادن وزن هدف اساس اوست که برای رسیدن به آن باید دست از برخی رفتارهای خوردن بردارد. مثلا از خوردن ، شیرینجات خودداری کنید.

زمانی که فرد در مقابل و وسوسه خوردن یک تکه شیرینی خوشمزه مقاومت می‌کند، در واقع به خواسته‌های خود جواب نه می‌دهد. خواسته‌هایی که با خواسته‌های اساسی‌تر او منافات دارد.

نه گفتن به دیگران

زمانی که خواسته‌های فرد و تمایلات فرد با خواسته‌های دیگران منافات پیدا می‌کند. در این حالت فردی که تمایلات و خواسته‌های خود را ترجیح می‌دهد، ناچار است در مقابل خواسته‌های دیگران مقاومت کند. چگونه می‌تواند این کار را انجام دهد؟ تصور کنید دانش آموزی که کتاب درسی خود را برای مطالعه خودش لازم دارد در مقابل درخواست دوستش که کتاب او را شب امتحان به امانت می‌خواهد، چه عکس العملی باید داشته باشد. در چنین مواردی معمولا مهارت نه گفتن احساس می‌شود.

فردی که تمایلات و خواسته‌های خود را ترجیح می‌دهد، ناچار است در مقابل خواسته‌های دیگران مقاومت کند

در چه مواردی نه می‌گوییم؟

آیا در همه موارد باید از این مهارت استفاده کرد؟ آیا همیشه در مقابل خواسته‌های دیگران مقاومت کرد و با جدیت جواب رد به آنها داد؟ مسلم است که باید طبقه بندی مناسبی روی موارد و موضوعاتی که نه گفتن در آنها لازم به نظر می‌رسد، داشته باشیم. زمانی که قبول درخواستها خطرات و مشکلات جدی برای فرد به همراه دارد لازم است فرد با قاطعیت رفتار کند. مثل درخواست فردی مبنی بر استفاده از سیگار ، یا رساندن تقلب سر جلسه امتحان.

اینها مواردی هستند که نتایج وخیم و جدی برای فرد به بار می‌آورند و لازم است فرد ، حتما مهارت لازم برای ابراز قاطعیت در این موارد را داشته باشد. در موارد دیگری چون امانت دادن کتاب به دوستی که خودمان آنرا نیاز داریم یا موارد مشابه دیگری می‌توان در ابتدا به دنبال راهکارهای دیگر بود در صورت عدم وجود این راهکارها از این مهارتها استفاده کرد.

برای اینکه یاد بگیرید چگونه به مردم و خواسته های‌ نامعقولشان «نه» بگویید، مواردی که در زیر عنوان شده را بخوانید و از آنها به درستی و با دقت استفاده کنید:

به آرامی شروع کنید: شما می‌توانید مانند هر مهارت دیگری در زندگی بیاموزید که به دیگران «نه» بگویید. آموختن این مهارت می‌تواند کسب‌کردنی و قابل توسعه و بسط باشد و به مرور زمان می‌توانید بیاموزید که به راحتی به دیگران «نه» بگویید و بدانید که چگونه کاری که دوست ندارید انجام دهید را به‌صورت کاملا مودبانه نپذیرید و رد کنید. آن دسته از افرادی که معمولا به دیگران بله می‌گویند و خواسته‌هایشان را می‌پذیرند، استرس و فشار بیشتری را نسبت به افراد دیگر متحمل می‌شوند.

از موقعیت‌تان مطمئن باشید: شما باید به موقعیتی که در آن قرار دارید، اطمینان داشته باشید. اگر مطمئن نباشید، به‌صورت کاملا آشکار و واضحی در بدن، زبان، صدا و رفتار و کردار شما مشخص خواهد بود و این عدم‌اطمینان باعث ایجاد ضعف و سستی در رفتار و کردارتان خواهد شد.

بر احساس افسوس و تأسف‌تان غلبه کنید: ممکن است شما از دیگران بترسید و این افراد باعث ایجاد عصبانیت در شما شوند، زیرا کاری که از شما خواسته‌اند تا آن را انجام دهید، نپذیرفته‌اید و جواب رد به آنها داده‌اید. نه گفتن الزاما به این معنا نیست که اشخاص دیگر از دست شما ناراحت و عصبانی می‌شوند، بلکه بسیاری از مردم مسئولیت‌هایی که در زندگی بر عهده شماست را درک می‌کنند و می‌فهمند و به همین دلیل است که بسیاری از افراد، پذیرفته نشدن خواسته‌شان از طرف شما را به دل نمی‌گیرند و ناراحت نمی‌شوند. فراموش نکنید که اول از همه شما باید از خودتان مراقبت کنید زیرا اگر شما نتوانید از خودتان مراقبت کنید و نیازهای‌تان را برآورده‌سازید، چگونه می‌توانید از فرد دیگری نگهداری کنید؟

به خوشبختی و سعادت خودتان فکر کنید: سعی نکنید با خرج کردن از سعادت و خوشحالی خودتان، دیگران را خوشحال کنید. ممکن است در زندگی‌تان در مواقعی، بعضی کارهایی را که دوست ندارید انجام دهید، فقط و فقط برای اینکه دیگران را خوشحال کنید، انجام دهید. اگر شما همیشه سعی کنید به جای اینکه خودتان را خوشحال کنید، دیگران را شاد‌سازید، آسیب و صدمه جدی‌ای به‌خودتان وارد خواهید کرد.

از رویارویی و برخورد کردن با دیگران نهراسید: بسیاری از مردم که با گفتن «نه» به دیگران مشکل دارند، توانایی رویارویی و برخورد با دیگران را ندارند و می‌خواهند از استرسی که ناشی از نپذیرفتن خواسته دیگران است، دوری گزینند. شجاع و باشهامت باشید و در مواقع ضروری به خواسته‌های دیگران جواب «نه» بدهید.

آن دسته از افرادی که معمولا به دیگران بله می‌گویند و خواسته‌هایشان را می‌پذیرند، استرس و فشار بیشتری را نسبت به افراد دیگر متحمل می‌شوند

موضوع بحث را عوض کنید: اگر شخصی برای اینکه شما خواسته‌‌اش را انجام دهید، اصرار و پافشاری کرد و با سماجت خواسته‌‌اش را با شما در میان گذاشت، به سادگی برای مدت کوتاهی سکوت کنید تا زمانی که او احساس کند شما از سماجت و پافشاری او به تنگ آمده و خسته شده‌اید، سپس موضوع بحث را کاملا عوض کنید و در رابطه با موضوع دیگری که هیچ ربطی به خواسته او ندارد، صحبت کنید. بعد از آن می‌توانید سریعا مکالمه‌تان را قبل از اینکه خشم و غضب‌تان از بین برود و خواسته او را قبول کنید، به پایان برسانید.

بخش خانواده ایرانی تبیان

منابع:  همشهری آنلاین، متن آموزشی بهداشت روان و مهارتهای زندگی برای زنان ویژه کارشناسان بهداشت روان,اداره سلامت روان وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی,دفتر امور زنان وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی