آثار و پیامدهای تربیتی تقوا در آیات و روایات
چکیده تحقیق پایانی: آثار و پیامدهای تربیتی تقوا در آیات و روایات
محقق: زهرا قلی زاده، استاد راهنما: خانم ویدا مهدی زاده، استاد داور: حجت الاسلام والمسلمین آقای ناصر اصغری، تعداد منابع: 53 منبع؛ تاریخ دفاعیه: 1/10/91
تقوا عبارت از یک حالت و صفت روحانی و نفسانی در انسان است که مانند سپر او را از ارتکاب به عمل زشت گناه باز می‌دارد و همچنین حقیقت آن رضای پروردگار و قرب به او است که در عالی‌ترین مرتبه از تقوا به دست می‌آید.
دایره تقوا یعنی: انسان در روح خود ملکه و حالت و مصونیتی ایجاد کند که آن حالت حافظ و نگهدار او باشد.
در قرآن کریم از تقوا با اوصافی یاد شده که بیانگر اهمیت و جایگاه ویژه آن می‌باشد. از جمله: عامل مهم تزکیه نفس است که تزکیه به معنای پاک کردن از هر گونه مانع جهت رشد و نمو ، کاری که خداوند با عنایت خاص خود انجام می‌دهد، به عنوان پوشش معنوی، بهترین توشه معنوی و تنها ملاک کرامت و سعادت و امتیاز حقیقی انسان … می‌باشد.
مهم‌ترین اقسام آن عبارت است از: 1. تقوای منفی یعنی عزلت نشینی به خاطر پرهیز از گناهان و وسوسه‌های شیطانی 2. تقوای مثبت یعنی ایجاد نیرو جهت مبارزه با انحرافات.
ورع روحیه تقوا را در انسان تقویت می‌کند و در ملکه پرهیزکاری که حالت درونی است کاربرد دارد.
آثار تقوی در قرآن در روایات فراوان آمده و تأکید شده است از جمله:
1. آثار دنیوی که حکمت و بصیرت، متفکر و عاقل بودن شخص متقی، ثابت بودن در صراط مستقیم، برخورداری از هدایت کامل، پیروی بر شداید ….
2. آثار اخروی: مرگ خوب پرهیزکاران، همراهی خداوند با متقین، برخورداری متقین در آخرت به اندازه‌ی تقوایشان
3. آثار تربیتی: برقراری عدالت اجتماعی، تشخیص بین حق و باطل در امور اقتصادی، حفظ و صیانت نفس از سرکشی، برقراری ارتباط قوی با خداوند، حفظ توانمندی و عمل مفید انجام دادن
برای تحصیل تقوا باید مراحلی را طی نمود از جمله: اعتقاد به خداوند، علم و عظمت او، حرکت در صراط مستقیم، عدالت، عبادت و …
موانع تحصیل تقوا نیز عبارتند از: عدم کنترل زبان، مخاصمه، دنیاطلبی و …
تقوا برخلاف دیدگاه دیگران مصونیت است نه محدودیت و امام علی علیه السلام در نهج البلاغه بر این امر تاکید نموده‌اند که تقوا پناهگاه است نه زندان و زنجیر. پس تقوا نقش اساسی و سازنده‌ای بر روی فرد و جامعه دارد.
کلیدواژه: تقوا، زهد، ورع، حریت، پرهیزکاری