معاونت فرهنگی مدرسه علمیه الزهراء شاهین دژ

سند زيارت مقدس عاشورا

آنچه از متن زيارت عاشورا و دعاى علقمه تقديم گرديد، بر اساس نقل شيخ طوسى در كتاب « مصباح المتهجّد » از محمّد بن خالد طيالسى، از سيف بن عميره، از صفوان بن مهران، از امام صادق عليه ‏السلام و از علقمة بن محمّد حضرمى از امام‏ باقر عليه ‏السلام مى ‏باشد. [شيخ طوسى، مصباح المتهجّد، ص 777] جمعى از بزرگان در مورد اثبات صحّت اين سند به تفصيل سخن گفته ‏اند كه فقط اشاره مى‏ كنيم:
1. مرحوم حاج ميرزا ابوالفضل تهرانى، متوفاى 1316 ق. كه به تفصيل در اين رابطه سخن گفته است. [تهرانى، شفاء الصّدور فى شرح زيارة العاشور]
2. آية اللّه‏ حاج شيخ نصراللّه‏ شبسترى قدس ‏سره كه در حدود 50 صفحه پيرامون سند آن بحث كرده است. [شبسترى، اللّؤلؤ النّضيد، ص 23 ـ 71]

3. آية اللّه‏ حاج سيد موسى شبيرى زنجانى، از مراجع تقليد كه در پاسخ استفتايى به تاريخ 28 / ع 1 / 1428 ق. به خط شريف خود به تفصيل بحث كرده و اثبات كرده كه كه طريق شيخ طوسى به كتاب محمّد بن خالد طيالسى صحيح، مورد وثوق و همگى از بزرگان اماميه و مورد اعتماد هستند، و سند در نهايت اعتبار است. [استفتاء شماره: 4383، تاريخ ورود به دفتر 30 / 1 / 86]

همسو با قرآن

برخى از روشن‏فكر نماها در مورد زيارت عاشورا از نظر محتوا ترديد كرده گفته‏ اند: در زيارت عاشورا افرادى به نام و افرادى به وصف لعن شده ‏اند، در حالى كه پيشوايان ما اهل لعن نبودند!! در پاسخ بايد گفت: آيا پيشوايان ما راهى به جز راه قرآن مى‏ پيمودند؟ آيا قرآن كريم افرادى را به اسم و افرادى را به وصف لعن نكرده است؟ در قرآن كريم 37 بار واژه لعن به خدا نسبت داده شده، به افراد و گروه ‏هايى چون: ابليس، كافران، دروغگويان و ستمگران لعن شده است. [سوره ص، آيه 78؛ سوره احزاب، آيه 64؛ سوره نور، آيه 7؛ سوره هود، آيه 18] در موردى به حضرت داود و حضرت عيسى[سوره مائده، آیه 78] و در مواردى به فرشتگان و ديگران نسبت داده شده است. [سوره آل عمران، آیه 87]

همسو با سنّت

بر اساس روايات معتبر كه در كتب اهل سنّت به سند صحيح رسيده، پيامبر اكرم صلى ‏الله‏ عليه ‏و‏ آله ‏و سلم افرادى را به نام و افرادى را به وصف لعن كرده، كه از آن جمله است:
1. حكم بن ابى ‏العاص، كه پيامبر او را و نسلش را لعن كرد. [حاكم، مستدرك صحيحين، ج 4، ص 481]
2. ابوسفيان، كه معاويه دستش را گرفته از مسجد بيرون برد، پيامبر اكرم فرمود: خداوند پيرو و پيشرو را لعنت كند. [ابن ابى الحديد، شرح نهج‏البلاغه، ج 3، ص 79]
3. معاويه، كه ابوذر به وى گفت: از پيامبر شنيدم كه تو را لعن كرد. [احمد حنبل، المسند، ج 4، ص 421]
4. مروان بن حكم، كه عايشه گفت: از پيامبر شنيدم كه فرمود: منظور از « شجره ملعونه » در قرآن: پدرت حكم و پدر بزرگت: ابوالعاص مى ‏باشد. [سيوطى، الدّر المنثور، ج 4، ص 191] پس محتواى زيارت عاشورا كه لعن به ستمگران، خاندان ابوسفيان، خاندان مروان، خاندان زياد و ديگر ستمگران مى ‏باشد، دقيقاً با قرآن كريم و سيره پيامبر اكرم صلى ‏الله‏ عليه‏ و‏ آله‏ و سلم منطبق مى ‏باشد.