معاونت فرهنگی مدرسه علمیه الزهراء شاهین دژ

چکیده تحقیق پایانی: غرور و تکبر و پیامدهای فردی و اجتماعی آن

محقق: خانم ثریا اسماعیل پور؛ استاد راهنما: خانم ویدا مهدی زاده؛ استاد داور: حجت الاسلام والمسلمین آقای ناصر اصغری؛ تاریخ دفاعیه: 22/10/1386

غرور و تكبّر از ديدگاه قرآن و سنت تكبّر مانند ساير رذايـــل اخلاقي  ، ريشه هاي  زيادي دارد كه ريشه آن در عجب وخود بزرگ بيني است كه اين خود بزرگ بيني سبب مي شود كه خود را بر تر از آنها بداند وبر آنها فخرفروشي كند.

غرور كه منشأ آفات وشرور است داراي اسباب زيادي مي باشد كه گروه زيادي را در كام خود فرو برده است مانند:دنيا وزرق و برق دنيا، مال، مقام ، جواني ، زيبايي وقدرت است، كه رهايي از چنگال آن مشكل جز درسايه ي بيداري وتقوا و سپردن خويش به خداوند وتوجه به زوال سريع نعمت ها امكان پذير نيست.

غرور وتكبّر داراي پيامدهاي فردي واجتماعي مي باشد كه اولين تكبّر آلودگي به شرك وكفر است، محروم شدن ازعلم ودانش، سرچشمه ي بسياري از گناهان است ـ تكبّر مايه ي تنفر و پراكندگي مردم است.

پيامدهاي غرور اين است كه اولين پيامد آن سبب فساد وتباهي عمل مي شود ـ تكامل انسان را متوقف مي كند ، افراد مغرور در دنيا وآخرت تهي دست وبيچاره اند.

هدف از اين بحث اين است كه پستي غرور وتكبّر وآثار بد آن براي افراد جامعه مشخص شود تا با توجه به آن انسان غرور و تكبّر را كنار بگذارد و روح وروان ودرون را كه زنگار گناه تيره شده بتواند پاك كند.

دامنه ومحدوده ي تحقيق در مورد غرور تكبّر از ديدگاه قرآن وسنت مي باشد كه غرور وتكبّر درقرآن وروايات اسلامي مورد نكوهش واقع شده است . از امام صادق(علیه السلام) در جمله ي كوتاه و پرمعني آمده است :

«طُوبي لمنْ لَمْ تَقْتلُه قاتلاتِ الغُرورِ؛

خوشا به حال كسي كه عوامل كشنده ي غرور او را از پاي در نياورد.»

علم زدگي  بيماري قرن حاضر نيست بلكه بشر پيوسته مغرور علم ودانش ناچيز خود بوده وبا اين مغز كوچك به نبرد پيامبران الهي مي  رفت در حالي كه شخصيت هاي والاي علمي، پيوسته علم خود را ناچيز وكوچك تر از آن دانسته اند كه حتي نام علم را بر آن نهند ، وقتي آگاهي خود را با مجهولات خود مقايسه مي كردند، آن را قطره اي در برابر درياي ناپيدا ي كرانه مي انديشند.از جمله منابعي كه استفاده شده معراج السعادة ملا احمد نراقي ـ كتاب الاخلاق سيد عبدالله شبرواصول وكافي ثقه اسلام كليني كه مجموعاً ازبيست وچهار منبع استفاده شده است.

نتيجه اي كه مي گيريم اين است كه استكبار و غرور آتش هولناكي است كه ممكن است خرمن عمري عبادت وبندگي را به يكباره بسوزند ، همان گونه كه ممكن است ساليان دراز بكشد خانه ووسايلي فراهم سازد، ولي محصول آن را تنها با شعله اي آتش در چند لحظه تبديل به خاكستر كند.