معاونت فرهنگی مدرسه علمیه الزهراء شاهین دژ

چرا امام سجاد را زین العابدین نامیدند؟

عمران بن سلیم می‌گوید:
هر گاه زُهری از علی بن الحسین مطلبی نقل می‌كرد، می‌گفت:
برای من زین‌العابدین روایت كرد.
یك بار ‏سفیان بن عُیینه به او گفت:
از چه جهت او را زین العابدین می‌گویی؟
پاسخ داد از سعید بن مسیب شنیدم كه رسول خدا فرمود:‏
به روز قیامت، فریاد كننده‌ای آواز برآرد: زینت عبادت كنندگان كجاست؟
‏« یناد مُنادی: أینَ زَینُ الْعابِدینَ؟»؛
چنان می‌بینم كه فرزندم علی بن الحسین با تمام وقار و سكون در میان مردم محشر برای رسیدن ‏به جایگاهش قدم برمی‌دارد.‏
همین روایت را كتاب پرقیمت «علل الشرایع» صدوق از طریق علی بن ابراهیم قمّی، از ابن عباس، از رسول خدا حكایت می‌كند.(1)

و نیز‏ مرحوم حضینی و دیگر بزرگان آورده‌اند:
شخصی به نام عسكر - غلام امام محمّد جواد علیه السّلام - به نقل از پدرش حكایت كند: روزی به محضر شریف حضرت علی بن موسی الرّضا علیه السّلام شرف حضور یافتم و عرضه داشتم:
یاابن ‏رسول اللّه! چطور در بین اهل بیت رسول اللّه صلّی اللّه علیه و آله فقط امام چهارم، حضرت علی بن ‏الحسین علیهماالسّلام به عنوان “سیّد العابدین ” معروف و مشهور گشته است؟ امام رضا علیه السّلام در جواب فرمود:
خداوند متعال در قرآن تصریح نموده است كه بعضی از پیغمبران را بر ‏بعضی از ایشان فضیلت و برتری داده است؛ و ما اهل بیت رسالت نیز همانند انبیاء عظام صلوات اللّه علیهم ‏می‌باشیم. و سپس افزود:
و امّا در رابطه با جدّم، علی بن الحسین علیهماالسّلام، كه سؤال كردی: همانا پدرم از پدران بزرگوارش علیهم السّلام بیان فرموده است: روزی امام علی بن الحسین علیهماالسّلام ‏مشغول نماز بود، كه ناگاه شیطان به صورت یك افعی بسیار هولناكی، با چشم‌های سرخ از درون زمین ‏آشكار شد و خود را به محراب عبادت آن حضرت نزدیك كرد.(2)

ولیكن امام سجّاد علیه السّلام كمترین حسّاسیّتی در برابر آن موجود وحشتناك نشان نداد و ارتباط خود را ‏با پروردگار متعال خود قطع نكرد.
افعی دهان خود را نزدیك انگشتان پای آن حضرت آورد و آتشی از دهانش خارج ساخت كه بسیار وحشتناك ‏بود، ولی حضرت با آرامش خاطر و خیالی آسوده به نماز خود ادامه می‌داد و توجّهی به آن نداشت.
در همین حال كه شیطان با آن حالت ترسناك مشغول اذیّت و آزار بود، ناگهان تیری سوزاننده از سمت ‏آسمان آمد و به آن ملعون اصابت كرد.
هنگامی كه تیر به او خورد، فریادی كشید و به همان حالت و شكل اوّلیّه خود بازگشت و كنار امام سجّاد، ‏زین العابدین علیه السّلام ایستاد و اظهار داشت:
شما سیّد و سرور عبادت كنندگان هستی؛ و چنین نامی تنها زیبنده و شایسته شما می‌باشد.
و سپس در ادامه كلام خود افزود:
من شیطان هستم؛ و تمام عبادت كنندگان را از زمان حضرت آدم تا كنون ‏فریب و بازی داده ام و كسی را از تو قوی‌تر و پارساتر نیافته ام. و پس از آن شیطان از نزد امام سجّاد علیه السّلام خارج شد و حضرت بدون آن كه به او توجّهی داشته ‏باشد، به نماز و نیایش خود با پروردگار متعال خویش ادامه داد.(3)

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

پی نوشت ها :
‏1ـ مناقب ابن شهر آشوب، ج 4، ص 167. ‏
2- در احادیث شریفه وارد شده است: ملائكه به هر شكلی غیر از سگ و خوك در می‌آیند، ولی شیطان و ‏جنّی‌ها می‌توانند به هر شكلی حتّی سگ و خوك در آیند.
3- هدایة الكبری حضینی: 214، س 11، بحارالا نوار: ج 46، ص 58، ح 11، به نقل از مناقب ابن شهر ‏آشوب.