یازده نکته روانشناسی درقرآن
یازده نکته روانشناسی درقرآن
1. از دیدگاه قرآن، سه نوع شخصیت اساسی وجود دارد؛ مؤمن، کافر و منافق: (آیات 2 تا 20 سوره بقره)
2. شخصیتهای مؤمن، خود دارای سه درجه شخصیتی میباشند؛ آنان که به خود ظلم میکنند، آنان که میانه رو هستند و آنان که پیشتازانند: (فاطر/32)
3. مشخصه بارز شخصیت کافر آن است که دل و اندیشهاش را قفل کرده است و راهی برای نفوذ هیچ حرف تازه و اندیشه متفاوتی نگذاشته است و به همین دلیل، از درک حقایق عاجز است.
4. خصوصیت بارز شخصیت منافق از دیدگاه قرآن، دوگانگی ریشه ای در ظاهر و باطن است؛ به همین دلیل، مبتلا به شک و تردید و عدم قدرت تصمیم گیری و ناتوانی در قضاوت میشود؛ (بقره/8 تا 20 و منافقون).
5. در قرآن کریم، در آیات فراوانی از اندوه، علل ایجاد کننده آن و راه های برطرف ساختن آن سخن رفته است. گاهی اندوه فراق را با دیدار و گاهی اندوه فقر را با بشارت و گاهی اندوه رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) را به دلداری حضرت حق، درمان نموده است.
6. در دیدگاه قرآن، ترس دو نوع است؛ ترس پسندیده و ترس ناپسند؛ ترس پسندیده، همان ترس از خداوند و عدالت اوست که منجر به اصلاح رفتار میشود؛ (انفال/2) و ترس ناپسند، اضطرابی شدید با علت مشخصی است که تسلط بر نفس را از بین میبرد و باید با آن مبارزه شود: (احزاب/10 و 11) .
7. از نظر قرآن دو نوع خشم وجود دارد: خشم مفید و متعادل و خشم مخرب و نابهنجار؛ خشم متعادل، راهی برای رسیدن به هدف در مواقع لزوم است و خشم مخرب را باید درمان کرد. قرآن کریم با توصیه به صبر و پاسخ گویی با عمل نیک و با وعده بهشت و پاداش اخروی، به وسیله سفارش به بخشش و عفو، یادآوری قدرت و خشم خداوند و … به درمان بیماری سلامتی سوز خشم و عصبانیت پرداخته است .که به ترتیب در سوره شوری، آیه 43، فصلت، آیه34، آل عمران ، آیات 133 و 143، شوری، آیات 36 و 37 و نور، آیه 22 بیان شده است.
8. در قرآن به سه نوع از مکانیسمهای دفاعی - روانی اشاره شده است که عبارتند از: فرافکنی (منافقون/4)، دلیل تراشی (بقره/11 و 12) و واکنش سازی (بقره/204 و 205 و منافقون/4)
9. در فرهنگ قرآن یکی از راههای مؤثر و اساسی روان درمانی، استفاده از مواعظ و اندرزهای قرآنی است: (یونس/57)
10. در روش روان درمانی قرآنی، ایمان، تولید امنیت درونی و آرامش مینماید: (انعام/82 و رعد/28)
11. یاد خدا، آرام بخش دلهاست: (رعد/28) ایران ناز
