معاونت فرهنگی مدرسه علمیه الزهراء شاهین دژ

چکیده تحقیق پایانی سطح 2: بررسی پیشینه تاریخی سلفیه و مبانی اعتقادی سلفیه

خانم هاجر احمدی، دفاع شده در شهریور 90، تعداد منابع: 56 جلد

از آغاز قرن چهاردهم، مکتب سلفیه بر سر زبان افتاد و گروهی آن را به عنوان دین و مذهب، برگزیدند و خود را سلفی نامیدند و برخی آن را روش فکری برای رسیدن به حقیقت اسلام دانستند.

در تمام دوران پیدایش این مکتب، اهل حدیث در یک طرف و اشاعره در طرف دیگر بودند، هرگز سلف و سلفیه به عنوان مذهب مطرح نبود تا اینکه عبدالحلیم حرانی دمشقی معروف به ابن تیمیه دعوت به شیوه سلف را شعار مکتب ساخت.

در مورد عوامل انزوای ابن تیمیه و علل گسترش مجدد افکار او می‌توان بیان کرد افکار باطل وی در منطقه شامات که مهد علم و دانش بود، با انتقادها و اعتراض‌های عالمان و دانشمندان مذاهب گوناگون روبرو شد که باعث انزوای افکار او شد.

ولی در قرون دوازدهم به علل زیر افکار او در منطقه نجد توسط محمد بن عبدالوهاب انتشار یافت:

1. منطقه نجد، بی‌بهره از تمدن و فرهنگ بود، و فاقد شخصیت‌های علمی جهت اعتراض به این افکار

2. در میان قبایل منطقه‌ی نجد بر سر حکمرانی منازعات شدیدی بود که وی از این موقعیت استفاده کرد.

3. از همه مهمتر پشتیبانی قدرت‌های استعماری از انتشار این افکار باطل بود.

درباره تغییرات سلفیه در قرن چهارم دسته‌ای از پیروان مذهب حنبلی پیدا شدند که سخنان خود را از احمد بن حنبل نسبت می‌دادند در آن زمان سلفیه و اشاعره هر کدام ادعای مذهب سلف صالح می‌کردند که میانشان مناقشات شدیدی پدید آمد و موجب تغییراتی چند شد.

فرق سلفیه و وهابیت را می‌توان در سه جهت عنوان کرد:

1. بی‌حرمتی شدید به پیامبر اکرم 2. واجب دانستن قتل همه‌ی مسلمانان 3. معتقدند خداوند همه‌ی گناهان ایشان را که اهل شرک نیستند می‌بخشد.

عوامل پیدایش نظریه‌ی تجسیم در چند عنوان خلاصه می‌شود:

1. میل عوام به تجسیم 2. خوف از افتادن در تعطیل 3. تاثر از فرهنگ یهود.

قرآن با آیات متعددی خداوند رحمان را بری از جسمیت معرفی می‌کند.

ابن تیمیه درباره (عجز و قدرت، مرز توحید و شرک) می‌نویسد: اگر کسی به سر قبر پیامبر و یا فرد صالحی بیاید و از او حاجت بخواهد مثل اینکه از او بخواهد بیمار او را شفا بخشد و قرض او را ادا کند و مانند این‌ها در این صورت شرک است. چون از غیر خدا می‌خواهد. این نظریه بی‌پایه است زیرا عجز و ناتوانی و یا قدرت یا توانایی شخص مسئول، میزان عقلائی یا غیر عقلائی بودن سوال و درخواست است، نه میزان شرک و توحید.

در مورد شرک بودن شفاعت، توسل، تبرک، زیارت قبور و دعا خواندن نیز اینگونه استدلال کرده‌اند که توسط علمای شیعه رد می‌شود.

کلیدواژه: فرقه سلفیه؛ شرک بودن توسل؛ تبرک؛شفاعت؛ زیارت قبور