معاونت فرهنگی مدرسه علمیه الزهراء شاهین دژ

ضرورت تحقیقات کاربردی در علوم اسلامی

بی شک در نظام جمهوری اسلامی ایران آنچه بیش از هر امری ضروری به نظر می رسد برقراری ارتباط میان دانش ها و علوم اسلامی با نیازها و چالش های عینی در پیش رو است.

به این معنی که می بایست ما بتوانیم با عرضه حوادث واقعه به منابع غنی اسلامی، پاسخ های متناسب با شرایط زمان و مکان را به دست آورد از این رو کاربردی سازی منابع و معارف اسلامی یکی از رسالت های مهم و تاریخی حوزه های علمیه و دانشگاه های نظام اسلامی است؛ چرا که علوم اسلامی برای تمام ابعاد و ارکان جامعه، توانمندي‌ و قابلیت ارائه تئوری های کاربردی را دارد. ایمان به کارایی اسلام در ارائه یک زندگی سعادتمند بلکه تنها راه زندگی سعادتمندانه و توجه به آرمان‌ها و اصول مورد نظر اسلام در حیات انسان از حیث فردی و جمعی و نگاه به شرایط موجود و عدم مطابقت این آرمان‌ها و اصول با وضعیت فعلی زندگی بشر و نابسامانی‌ها و مشکلات ناشی از آن، ضرورت نگاه به كاربردي كردن علوم اسلامي را دو چندان می کند.

اما اثبات قدرت و كارايي معارف، احكام و احاديث اسلامي و ارائه علوم‌انساني مولد و قابل ارائه نیازمند همت مضاعف و تلاش مضاعف است. به همین دلیل مسئوليت دانشمندان كشور اسلامي براي كاربردي كردن علوم اسلامي مسئولیتی سنگين و بزرگ است. مهندسی ساختارهای صحیح سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی برای جامعه، مهندسی های عمرانی، شهرسازی و معماری و سایر اموری که نیازهای زیستی افراد جامعه را تأمین می‌کند مانند سلامت و بهداشت، تغذیه و … تماماً عرصه هایی هستند که در آن‌ها که باید بر اساس نیاز مسلمانان و جامعه اسلامی و اصول تبیین شده در دانش های اسلامی محض بازطراحی شوند به گونه ای که نیاز یک مسلمان را به بهترین نحو و جامع‌ترین شکل پاسخ دهند.

طي سال هاي اخير، ديدگاه ها و نظريات زيادي در مورد روابط علوم دینی با نیازهای انسانی و اجتماعی ارائه شده است. پراکندگی و تنوع نظريات آنقدر زياد است كه اغلب خوانندگان و استفاده‌كنندگان را دچار سردرگمي مي‌كند. در صورتي كه اگر به دقت و ظرافت به آنها نگاه شود، درك خواهد شد كه عليرغم تنوع و بكار بردن اسامي و فرآيندهاي مختلف، داراي وجوه اشتراك زيادي هستند. شناخت اين وجوه مشترك و گونه‌شناسي آنها همراه با تأسیس ادبیات تحقیق در کاربردی سازی علوم اسلامی مي‌تواند به محققان، مديران، مشاوران، و دانشجویان كمك كند تا به اکتشاف ابعاد کاربردی معارف دینی بپردازند.

از جمله طبقه‌بندي‌هاي رايجي كه در كتب روش تحقيق بسيار تكرار مي‌شود، طبقه‌بندي پژوهش به پژوهش‌هاي بنيادي و كاربردي است.

برخي ملاك اين طبقه‌بندي را هدف دانسته‌اند؛ زيرا مثلاً در پژوهش‌هاي بنيادي، هدف‌، توليد علم و دانش است؛ در حالي كه در پژوهش‌هاي كاربردي هدف، به كاربردن علم و دانش براي حل مسائل و مشكلات عملي مي‌باشد. ولي به نظر مي‌رسد اين طبقه‌بندي نيز به اعتبار نوع مسئله است؛ به اين معنا كه مسئله يا مشكلي كه مورد پژوهش قرار مي‌گيرد به دو دسته تقسيم مي‌شود: يا از مسائل علمي است كه از دل علم و دانش برآمده است يا از مسائل عملي و كاربردي است؛ يعني مسائلي هستند كه از موقعيت‌هاي عملي زندگي برخاسته‌اند. به پژوهشي كه مسئله آن مسئله علمي باشد، «پژوهش بنيادي» گويند.

امروزه در دانش های حوزه دين به ويژه دانش های حوزوی، مسائل مورد پژوهش‌، از نوع پژوهش بنيادي و نظري مي‌باشد؛ زيرا محقق در پژوهش‌هاي معارفي به دنبال توليد علم مي‌باشد نه توليد ابزار.

در مقابل به پژوهش‌هايي كه مسائل آنها مسائل عملي باشد، «پژوهش کاربردي» گويند. نتيجه پژوهش‌هاي گروه اول، توليد دانش پايه در رشته خاص است؛ ولي نتيجه پژوهش‌هاي گروه دوم توليد وسائل و ابزار‌، امكانات و خدمات و در مواردي نيز توليد دانش كاربردي است. نتيجه پژوهش‌هاي گروه دوم، كاربرد فوري و عملي دارد، ولي نتيجه پژوهش گروه اول الزاماً چنين كاربردي ندارد.

تحقیقات کاربردی یکی از مهمترین انوع تحقیق و پژوهش است که در واقع پل ارتباطی میان دانش و جامعه است؛ زیرا پژوهش هاي كاربردي داراي جنبه‌ي عملي و مستقيما متوجه حل مشكلات جامعه و بشريت مي‌باشند. چنانچه روشن است این نوع از تحقیقات بر منطق و روش متفاوت از تحقیقات بنیادی استوار است از این برای کاربردی سازی علوم اسلامی، ابتدا می بایست از مفهوم، مبانی، منطق و روش تحقیقات کاربردی تصور روشن و متمایزی از سایر تحقیقات داشته باشیم تا به صورت منطقی و روشمند وارد این حوزه پژوهشی بشویم.

نکته حائز اهمیت این است که برای تولید علوم کاربردی اسلامی از علوم محض اسلامی برای ایجاد مدینه فاضله اسلامی نیازمند اتخاذ منطق و روش تنسب با مبانی اسلامی است و تا این راه های تعامل علمی و روش های بهینه سازی تحقیقات علمی صورت نگیرد هیچ طرح نویی شکل نمی گیرد و دانش جدیدی تولید نمی شود.

از آنجا که رد يا قبول كردن علوم انساني غربي و روش های تحقیقات آنها به صورت مطلق صحيح نيست، بلكه بايد طي فرآيندي نقص ها و مشكلات آن برطرف شده و براي پيشرفت كشور به كار گرفته شود، و همچنین کلی گویی مشکلی را حل نمی کند، بلکه باید در مصادیق وارد شده و روش های مختلف تحقیق و شاخه های مختلف علوم انسانی به طور جداگانه مورد بررسی قرار بگیرند، شرایط تاریخی و موقعیت استراتژیک مکتب اسلام و نظام جمهوری اسلامی ایران اقتضا می کند که با توجه به مبانی و فلسفه معرفت شناختی و انسان شناسی اسلامی به بررسي منطقي و غربالگري اين روش های تحقیقات کاربردی پرداخته شود و با نقد و ارزیابی مبانی و روش های آنها به منظور شناخت نقاط قوت و مثبت و كنار گذاشتن نكات منفي آنها، بتوان به الگوی متناسب با شرایط جامعه اسلامی ،ایرانی خودمان دست پیدا کنیم تا از این طریق بتوان بر غنای تحقیقات کاربردی علوم اسلامی و روشمندی آنها افزود و در راستای عملیاتی کردن آنها نیز گام برداشته شود.

براساس این دغدغه ها می بایست گروه هایی در حوزه علمیه قم، با هدف تحقیقات کاربردی شکل گیرد تا در راستاي پوشش نيازهاي روش شناختی تحقیقات کاربردی قدم برداشته است. هدف اصلي تأسيس اين گروه ها دستيابي به فهم دقيق و همه جانبه تر و كمك به توليد متون علمي و ادبيات در زمینه تحقیقات كاربردي در راستاي کاربردی سازی علوم اسلامی در سطح حوزه و دانشگاه برای افزايش توانمندي و كارايي علمي دانشمندان و  محققان علوم اسلامي است.

گروه مطالعات دفتر پژوهش های اسلامی

طبقه‌بندی انواع تحقيق بر اساس روش

روش تاريخی (Historical): تحقيق تاريخی شامل مطالعه، درک و شرح رويدادهای گذشته است. هدف از مطالعه تاريخی، رسيدن به نتايجی مربوط به علل، تأثيرات يا روند رويدادهای گذشته است که ممکن است به روشن شدن رويدادهای کنونی و پيش‌بينی وقايع آينده کمک نمايد.

روش توصيفی-کيفی (Descriptive): تحقيق توصيفی آنچه را که هست توصيف و تفسير می‌کند و به شرايط يا روابط موجود، عقايد متداول، فرايندهای جاری، آثار مشهود يا روندهای در حال گسترش توجه دارد. تمرکز آن در درجه اول به زمان حال است، هرچند غالبا رويدادها و آثار گذشته را نيز که به شرايط موجود مربوط می‌شوند مورد بررسی قرار می‌دهد.

روش پيمايشی يا زمينه‌يابی (Survey): پيمايش روشی در تحقيق است که فراتر ازيک فن خاص در گردآوری اطلاعات است و هدف آن اکتشافی، توصيفی يا تبيينی است. هرچند عمدتا در آن از پرسش‌نامه استفاده می‌شود اما ابزار ديگری از قبيل مصاحبه ساختمند، مشاهده و … هم به کار می‌رود.

روش تحليل محتوايی (Content Analysis): تحليل محتوا روشی به منظور دستيابی به ويژگيهای مختلف پيام، ديدگاهها و انديشه‌های فرستنده پيام، علل صدور پيام و آثار پيام است و برای تجزيه و تحليل عينی و منتظم پيامهای مختلفی که از طرق گوناگون مبادله می‌شود به کار می‌رود. آنچه در اين تعريف اهميت دارد شروط عينيت، انتظام و عموميت است. عينيت به اين معنی است که هر مرحله از فرايند پژوهش بايد بر اساس قواعد، احکام و روشهای مشخص انجام گيرد. انتظام به اين معني است که دايره شمول محتوا بايد بر طبق قواعد کاربردی ثابتی مشخص گردد. اين شرط آشکارا، تحليلهايی را که فقط به دنبال جمع‌آوری داده‌های تائيدکننده فرضيه‌های پژوهشگر هستند طرد می‌کند. و عموميت به اين معنيست که يافته‌ها ارتباط نظری با هم داشته باشند، اطلاعات توصيفی صرف درباره محتوا، بدون ارتباط با ديگر ويژگيهای اسناد يا خصوصيات فرستنده و گيرنده پيام، ارزش چندانی ندارد.

تحقيق ميدانی (Field Research): تحقيق ميدانی بيشتر يک جهت‌گيری نسبت به امر تحقيق است تا يک سری روشها و تکنيک‌های کاربردی. روش ميدانی بيشتر شبيه چتری است که دربرگيرنده فعاليتهای هر روش ممکن برای دستيابی به دانسته‌های مورد نظر و فرايندهای تحليل درباره اطلاعات است.

تحقيق موردکاوانه (Case Study): در اين روش با مشاهده تمامی جوانب يک پديده ملموس و بررسی ارتباط آن با ديگر پديده‌هايی که آن را احاطه کرده‌اند، شناختی جامع از آن پديده‌ها فراهم می‌آيد.

پانل (Panel): مطالعات اجتماعی را می‌توان در يک مقطع زمانی و يا در چند مقطع از زمان به انجام رساند. مطالعاتی که در مقاطع زمانی مختلف صورت می‌گيرد را مطالعات طولی می‌خوانند. در اين تحقيقات مخصوصا تأثير عامل زمان مورد سنجش و ارزيابی قرار می‌گيرد و از اين طريق هم دگرگونيهای مرتبط با عقايد، نظرات و حالات و هم تغيير در رفتار، عادات و … سنجيده می‌شود.

تحقيق همبستگی (Correlational Research): در اين نوع تحقيق هدف آن است که مشخص شود آيا رابطه‌ای بين دو يا چند متغير کمی وجود دارد و اگر اين رابطه وجود دارد اندازه و حد آن چقدر است؟ مطالعات همبستگی تعدادی از متغيرهايی را که تصور می‌رود با يک متغير پيچيده عمده مرتبط هستند ارزيابی می‌کند. متغيرهايی که معلوم شود وابستگی زيادی ندارند، حذف شده و مورد بررسی بيشتر قرار نمی‌گيرند و در مورد متغيرهايی که وابستگی زيادی دارند برای تعيين علی بودن اين روابط نياز به مطالعات علی-تطبيقی يا تجربی می‌باشد.

تحقيق علی يا آزمايشی (Experimental Research): برای آگاهی از نوع و جهت رابطه‌، بين متغيرهايی که در تحقيق همبستگی مشخص شده است دارای رابطه هستند، از تحقيق آزمايشی استفاده می‌شود. در اين تحقيقات آزمايش‌کننده در متغيرهای مورد نظر دخل و تصرف کرده و سپس به مشاهده تأثيرات آن در تغييرات متغير وابسته می‌پردازد. همچنين آزمايش‌کننده بايد متغيرهای مربوطه ديگر را هم کنترل کند تا در حدی معقول مطمئن شود که تغييرات حاصله در متغير وابسته در واقع از متغيرهای دخل و تصرف شده ناشی می‌شوند.

گروه مطالعات دفتر پژوهش های اسلامی

ازش پرسیدم:
ما کی هستیم؟
میگفت:
ما نسل” غیرت روی خواهر”
…و “روشنفکری روی دوست دختریم"….
نسل” کادوی یواشکی”
نسل “پول ماهانه vpn “….
نسل “شینیون زیر روسری"….
نسل “خوابیدن با sms"…
نسل “درد دل با غریبه مجازی”
نسل “جمله های کورش” …..
نسل “ترس از منکرات” …..
نسل “سوخته ایم"……

حال من برایت میگویم:

ما نسل “غیرتیم” روی
“وطن” …
“ناموس” …..
“دین"…..

نسل “نماز شب یواشکی!"….. نسل “پول ماهانه صدقه"….
نسل “چادر روی روسری"…. نسل “خوابیدن با نوای حسین”
نسل “درد دل با بی بی"…
نسل “جمله های آقا و شهدا"…..
نسل “ترس از شیطان"…..
نسل “شکفتن"……

اللهم عجل لولیک الفرج

منبع:اهالی آبادی انتظار

اطاعت از پیامبر

ميدان جنگ از هياهوى لشكر هوازن پر بود. مسلمانان كه پس از شكست اول گريخته بودند، كم كم باز مى‏گشتند و دور و بر پيامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) جمع مى‏شدند. وادى حنين شاهد صحنه‏هايى بود كه هيچ وقت نديده بود.

كم كم مسلمانان به هم پيوستند و از هم گسيختگى خود را جبران كردند. عبدالله بن زيد، بى امان شمشير مى‏زد و عرق از سر و رويش مى‏ريخت. از اين كه مى‏ديد مسلمانان دوباره به ميدان باز مى‏گردند و جنگ به سود مسلمانان در حال انجام است، لبخند برلبانش نشسته بود. در كشاكش نبرد، با يكى از كمانداران لكشر هوازن درگير شد. با شمشير، او را از پاى انداخت و كمانش را برداشت.

عبدالله خوب مى‏دانست كه با شمشير چگونه بايد رزم كرد، ولى كمان، او را يارى مى‏كرد تا آنان را كه در حال فرار بودند نيز از قلم نيندازد. با كمان غنيمت گرفته، جنگ را ادامه داد و همراه بردارش حبيب و مادرش نسيبه در دفاع از پيامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) كوتاهى نكرد.

پس از ساعتى، هياهوى جنگ خاموش شد و گرد و غبار آن فرونشست. سرزمين حنين پر بود از كشته و زخمى، لشكر هوازن گريخته بود و سپاه اسلام، در نبرد پيروز شده بود. برخى غنيمتى برده بودند و برخى در ميانه ميدان، كشته‏هاى سپاه دشمن را ورانداز مى‏كردند و هر چيز به درد بخورى مى‏يافتند بر مى‏داشتند.

ناگهان صدايى در ميدان پيچيد و همه ساكت شدند؛ «پيغمبر خدا، محمد مصطفى دستور مى‏دهد كه غنيمت‏ها در آن گوشه ميدان، گردآورى شوند و هر كس غنيمتى برده، باز آورد و كسى پيش از تقسيم، چيزى نبرد. فلانى، مأمور نگهدارى غنيمت‏ها، تا پيش از تقسيم است.»

پيش‏تر چنين بود كه جنگجويان عرب، هر غنيمتى به چنگ مى‏آوردند، از آن خودشان بود و خود را مالك آن مى‏دانستند از اين روى، برخى از اين دستور پيامبر، ناخرسند بودند و در انجام آن درنگ كردند.

كمانى كه عبدالله در ميانه جنگ به غنيمت برده بود، شايد ارزش چندانى نداشت، اما براى عبدالله بسيار گرانبها بود؛ با آن جنگيده بود و دشمنان خدا را سركوب كرده بود. اينك، آن كمان مى‏توانست نشانى از باوفايى عبدالله به رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) باشد. او فرمانبردار بى چون و چراى حبيب خدا بود. پس لحظه‏اى درنگ نكرد و فورى خود را به نگهبان غنيمت‏ها رساند. البته تحويل غنيمت‏هايى كه سپاهيان به دست مى‏آوردند، چندان نامعمول نبود، ولى‏ اين كه كسى كمانى را تحويل دهد كه خودش با صاحب آن درگير شده و آن را به دست آورده است، نيازمند داشتن روحيه تسليم و اطاعت از رسول خدا بود؛ پس كمان را به نگهبان داد. سپس نگاهى به مادرش نسيبه انداخت كه با تمام توان خود، در حال رسيدگى به حال زخمى‏ها و جانبازان بود. بى درنگ به سوى او شتافت تا در كمك رساندن به مجروحان يارى‏اش كند.
- المغازى، ج 3، صص 917 و .918
منابع: ياد ياران ، مرتضى بهرامى ، مركز تحقيقات اسلامى جانبازان

ارزشهای والا در قرآن

ارزشهايى كه قرآن, مبناى تعاليم خود قرار داده است, عبارتند از:

1ـ فطرت سليم (نهاد پاك انسانى)

2ـ عقل رشيد (خرد و انديشه تابناك)

3ـ علم تكامل يافته (دانش پيشرفته)

قرآن، تمامى تعاليم عاليه خود را بر اين سه استوار كرده است.
از فطرت دم مى زند وتعاليم خود را با فطرت پاك انسانى، دمساز و همساز مى داند، فطره اللّه التى فطرالناس عليها. خـرد تـابناك انسان را شاهد مى گيرد، او را به قضاوت مى خواند و راه انديشه و تعقل را به انسانها گوشزد مى كند، فمالكم كيف تحكمون. بـعلاوه، براى علم و عالمان ارزش فراوان قائل است.
دعوت خود را به آنان متوجه مى كند و آنان را يگانه پاسخ دهنده مثبت قرآن، به شمار مى آورد، زيرا تمامى تعاليم و دستورات خود را كه با حكمت آمـيـخـته است، صرفا براى دانشمندان قابل پذيرش مى داند، و ما يعقلها الاالعالمون.
عالمان نيز، متقابلا قرآن را ارج نهاده، پيوسته آن را مورد عنايت خود قرار داده است و همسوى فطرت و عقل، از آن بهره هاى كافى برده اند و مى برند.
اينك نمونه هايى در اين زمينه:
1ـ فطرت اساس دين است: در سوره روم آيه 30 چنين مى خوانيم: « فـاقم وجهك للدين حنيفا فطرة اللّه التى فطرالناس عليها لا تبديل لخلق اللّه ذلك الدين القيم و لكن اكثر الناس لا يعلمون».
(بـا تـمـام وجود، خود را آماده پذيرش دين و آيينى كن كه كاملا پاك و منزه از آلودگيها و پيرايه هـاسـت و برخواسته از فطرت پاك انسانهاست كه خداوند آنان را بر چنان فطرتى آفريده و هرگز بـرآنچه خدا آفريده تغيير و تبديلى نيست)، كنايه از آن كه هرگونه تحريف و تبديل در آيين الهى، برخلاف فطرت عمل كردن است.
اين است دين استوار الهى، گرچه بيشتر مردمان آن ناآگاهند.
امام ششم، جعفر بن محمد صادق ـ عليه السلام ـ پيرامون آيه مى فرمايد: فطرت الهى همانا توحيد است.
امـام پنجم، محمد بن على باقر ـ عليه السلام ـ مى فرمايد: شريعتى كه نوح آورد بر آن بود كه خدا را به يگانگى و اخلاص پرستش كنند، و از هرگونه شرك دورى گزينند، و اين همان فطرتى است كه خداوند مردم رابر آن آفريده.
هـمـچنين مى فرمايد: خداوند مردمان را بر شناخت پروردگار خويش آفريده است و اگر چنين نـبـود، هـيـچ كـس نمى دانست كه پروردگارش و روزى دهنده اش كيست.
حديث معروف كل مـولـود يولد على الفطره نيز در همين زمينه وارد شده است.
امام باقر (علیه السلام) مى فرمايد: يعنى على المعرفة بان اللّه خالقه.
اصـل حديث از پيغمبر اكرم ـ صلى اللّه عليه و آله و سلم ـ وارد شده است يعنى: هركس كه زاييده مى شود، بر فطرت پاك زاييده مى شود، كه همان شناخت خدا به پاكى است.
علامه طباطبايى در اين زمينه تحقيقى متين و فراگير دارد(1)
2ـ حاكميت عقل در پذيرش حق: قـرآن پـيـوسته عقل را حكم قرار داده، مردم را به پيروى از خرد، رهنمون مى سازد و به انديشه و تفكر ترغيب مى كند.
جـمـلـه افلا تعقلون (چرا نمى انديشيد) مكررا در قرآن آمده است و همچنين جمله هاى لعلكم تـعـقـلـون (باشد كه بينديشيد)، لقوم يعقلون (براى مردمى كه بينديشد)، و ان كنتم تعقلون (اگر بينديشيد).
قـرآن پـيـوسته عقل را حكم قرار داده، مردم را به پيروى از خرد، رهنمون مى سازد و به انديشه و تفكر ترغيب مى كند در سوره حج، آیه 46 آمده است: افلم يسيروا فى الارض فتكون لهم قلوب يعقلون بها.
(چرا در پهناى زمين به حركت در نمى آيند تا داراى عقل و انديشه گردند.) همچنين در سوره ق آيه 50 آمده است: ان فى ذلك لذكرى لمن كان له قلب او القى السمع و هو شهيد.
(در اين بيانات، يادآورى است براى كسانى كه داراى تعقل باشند يا گوش و هوش خود را فرا داده، حـضور به هم رسانيده باشند) يعنى خود را براى پذيرش مطالب آماده درست كرده باشند و حاضر مجلس بوده باشند.
حضرت امام على ـ عليه السلام ـ در زمينه انگيزه بعثت انبيا چنين مى گويد: و واتر اليهم انبياه ليستادوهم ميثاق فطرته، و يذكروهم منسى نعمته، و يحتجوا عليهم بالتبليغ، و يثيروا لهم دفائن العقول …(2).
(پيامبران را پياپى بر مردم فرستاد تا پيمان فطرت را از آنان دريافت كند و نعمتهاى فراموش شده را يادآور شود و بر آنان حجت را تمام كند كه آنچه بايد به آنان گوشزدكند، كرده باشد و نيز آنچه را كه در نهان خردشان نهفته است , برانگيزد و برملاسازد).
لـذا امام صادق ـ عليه السلام ـ عقل را حجت خدا، بلكه يك حجت اصيل و پيامبر درونى انسانها به شمار مى آورد كه پيامبران به يارى آن شتافته اند.
بـه هـشـام بـن الحكم (يكى از دانشمندان و از اصحاب وى) مى فرمايد:

يا هشام ان للّه على الناس حـجـتـيـن:حـجـة ظـاهـره و حـجـة بـاطنة، فاما الظاهره فالرسل والانبيا والائمة، و اما الباطنة فالعقول(3)
(بـراى خـداونـد بر مردم دو حجت است، يكى برونى و ديگرى درونى، برونى انبيا و پيشوايان دين مى باشند و درونى خرد انسانها است).
قـرآن كـسانى كه در حجاب ظلمت قرار گرفته و از تعقل و انديشه دور شده اند راشديدا نكوهش مى كند: افلا يتدبرون القرآن ام على قلوب اقفالها.
(آيا در قرآن نمى انديشند يا آن كه بر دلهاى آنان قفلهاى غفلت زده شده است محمد/ 24)جايى ديگر مى گويد: فانها لا تعمى الابصار و لكن تعمى القلوب التى فى الصدور (هـمـانا كورى و نابينايى نه آن است كه در چشمهايش فرا آيد بلكه كورى و نابينايى آن است كه بر دلهاى در سينه نهفته آنان فرو آمده است ـ حج/ 26)
بـالاخـره، قـرآن در تشخيص حق از باطل و شناخت راه راست از راههاى انحرافى، عقل انسانى را حكم قرار داده است تا وى چگونه بينديشد:

«افمن يهدى الى الحق احق ان يتبع ام من لا يهدى الا ان يهدى فمالكم كيف تحكمون» (آيـا آن كـس كه به حق رهنمون است، به پيروى سزاوارتر است يا آن كه خود راه به جايى نمى برد، مگر آن كه او را راه نمايند. شما را چه مى شود. چگونه قضاوت مى كنيد.ـ يونس /35)، يعنى انديشه و خرد خود را به كار گيرد.
نـيز مى فرمايد: خداوند، زمانیکه كه عقل را آفريد، آن را مورد آزمايش قرار داد و دستور فرمود: برو، رفـت.
بـيا, آمد. آنگاه فرمود: قسم به عزت و جلال خويش، هيچ خلقى را بهتر و مورد پسندتر از تو نيافريده ام. هركس بيشتر مورد عنايت ما باشد، كامل ترين عقلها را به او مرحمت مى كنيم.
آن گاه خطاب به عقل فرمود:« اما انى اياك آمر، و اياك انهى، و اياك اعاقب، و اياك اثيب»؛ (مر تو را مورد تكليف، و عقاب و ثواب، قرار مى دهم) از همين جاست كه مساله حسن و قبح عقلى نشات مى گيرد(4)امر و نهى.
3ـ ارزش علم در بينش دينى: قرآن، در بينش دينى يگانه ارزش را از آن دانشمندان مى داند و بس، و تلك الامثال نضربها للناس، و مـا يـعـقـلـهـا الا الـعالمون (مثلهاى پندآموز را كه براى مردم مى آوريم ,جز دانايان آن را درك نمى كنند ـ عنكبوت / 430)
يعنى : دانشمندانند كه به حقيقت و هدف آن پى مى برند و صرفا به ظاهر مثال بسنده نمى كنند.
امام صادق ـ عليه السلام ـ پيرامون آيه مى فرمايد: عقل و علم به هم پيوسته اند ((5)
در جاى ديگر, راسخين در علم را شايسته پى بردن به راز درونى قرآن مى داند، و مايعلم تاويله الا للّه و الراسخون فى العلم، (راسخين در علم، كسانى هستند كه سابقه علمى آنان روشن است و پيوسته درپژوهشهاى علمى خويش استوار مى باشند ـ ال عمران / 7)
لذا در سوره نساء آيه 162 مى گويد: لكن الراسخون فى العلم والمومنون يومنون بما انزل اليك، (كـسـانى كه بر دانش خود استوار هستند و نيز مومنان راستين، به آنچه بر تو نازل گرديده است ايمان مى آورند)
و يرى الذين اوتوا العلم الذى انزل اليك من ربك هوالحق (دارندگان علم، بينش آن را دارند كه تشخيص دهند آنچه برتو فرو فرستاده شده حق است ـ سبا/ 6)
راسـخون در علم، كسانى هستند كه سابقه علمى آنان روشن است و پيوسته در پژوهشهاى علمى خويش استوار مى باشند در سوره فاطر آيه 35 در وصف دانشمندان چنين مى خوانيم: انما يخشى اللّه من عباده العلما (تنها دانايانند كه از خدا پروا دارند)، زيرا به راز هستى پى برده اند و مبدا و معاد راباور دارند.
قرآن، از اين روى، بالاترين و والاترين مقام را براى دانش و دانشمندان قائل مى باشد: «يـرفـع اللّه الـذيـن آمـنـوا منكم والذين اوتوا العلم درجات»، (مومنان راستين، وپويندگان علم، پيوسته، نزد پروردگار، بر درجات آنان افزوده مى شود ـ مجادله /11)
چنين است كه قرآن، دانشمندان را در رديف فرشتگان مقرب، از شهادت دهندگان به توحيد ذات جـلال و جـمال گرفته است: شهد اللّه انه لا اله الا هو والملائكه واولوا العلم …(ال عمران / 18)
منبع:www.balagh.net

نويسنده: آيت اللّه محمد هادى معرفت

مانکن های مغازه هر روز بی حیاتر می شوند!

مانكن‌هاي پشت ويترين مغازه‌ها هر روز بي‌حياتر از روز گذشته مي‌شوند؛ اين روزها بايد با شرم و حيا به ويترين مغازه‌ها نگاه كرد!

با گذشتن از خيابان‌هايي كه مغازه‌هاي بوتيك و فروش لباس در آنجا فعاليت دارند، متوجه كسي يا كساني مي‌شويم كه از پشت ويترين نگاهمان مي‌كنند! روي كه برمي‌گردانيم با مانكني بي‌جان مواجه مي‌شويم با لباس‌هاي رنگارنگ و مدل‌هاي ظاهري و پوششي عجيب و غريب و ژست‌هاي نابهنجار!

مانكن‌هايي با شباهت بسيار به برخي از شهروندان؛ برخي با لباس‌ها و آرايشي كوركننده كه در بازار رقابت، وسيله‌اي شده‌اند براي جذب هر چه بيشتر مشتريان و رهگذران كه با ديدن ويترين‌ها و مانكن‌ها به خريدن لباس تشويق مي‌شوند. لباس‌هايي كه در تن ما آدم‌ها هم معقول و مطابق عرف نيستند ولي تا وقتي در تن مانكن‌ها هستند ظاهراً اشكالي بر آنها وارد نيست! مانكن‌هايي كه الگويي براي نوع پوشش ما هستند.

مانكن‌هاي پشت ويترين‌ها در بيشتر شهرهاي كشور به ويژه كلانشهرها و در صدر همه در تهران، اين روزها وقيح و بي‌حياتر از هميشه شده‌اند تا به اين طريق، هم پول بيشتري نصيب فروشنده كنند و هم خواسته يا ناخواسته، بدپوششي و عرياني را ترويج كنند. ژست برخي از اين مانكن‌ها و حالت‌هايي كه ساخته شده يا قرار گرفته‌اند به اندازه‌اي نامتعارف و زشت است كه حتي به تنهايي هم نمي‌شود ايستاد و به آن نگاه كرد چه رسد به همراه خانواده!

مانكنيسم براي تغيير سبك زندگي

دكتر مجيد ابهري، آسيب‌شناس اجتماعي درباره پيوند مانكنيسم و بي‌حيايي در ويترين مغازه‌ها به گزارشگر اجتماعي «جوان» مي‌گويد: « نهادهاي اقتصادي و توليدي براي فروش هر چه بيشتر و سودآوري كلان هر روز شيوه جديد و نويني را ابداع كرده و به جامعه عرضه مي‌كنند. در زمينه پوشاك از آنجا كه كشورهاي غربي الگوي جهانيان قرار گرفته‌اند و آمار مصرف پوشاك غربي همواره پيشتاز پوشاك كشورهاي ديگر بوده است، كشور ما نيز متأسفانه در تهاجم ناتوي فرهنگي و جنگ نرم با هدف تغيير سبك زندگي در اين مسير قرار گرفته است. در تغيير سبك زندگي، پوشاك، پيرايش و آرايش وحتي سبك غذا خوردن در فيلم وسريال و در واقعيت مورد هجوم قرار مي‌گيرد و تغييرات اساسي در شيوه‌هاي زيستن مورد توجه تهاجم جنگ نرم فرهنگي است.

اين آسيب‌شناس مي‌افزايد: « تغيير سليقه فرهنگي در انتخاب پوشاك و مصرف آن است؛ براي موفقيت در اين هدف شوم عرضه پوشاك غربي همانگونه كه امروز در جامعه ما اتفاق مي‌افتد يعني ورشكستگي توليدكنندگان و صنايع پوشاك داخل. هجوم لباس‌ها و پوشاك ترك و چيني باعث شده بازار پوشاك كشور ما در انحصار
مانكن‌هاي جاندار با آرايش غليظ و نيز لباس‌هاي جلف و ضد فرهنگي، مأموريت مانكن‌هاي بي‌جان را تكميل مي‌كنند. ديگر اينكه تماشاي اين گونه مانكن‌ها در پشت ويترين‌ها نه تنها در زمينه اقتصادي مفيد نيست بلكه در زمينه تحريكات جنسي به ويژه براي كساني كه از اطراف به شهرهاي بزرگ مي‌آيند منشأ بروز بسياري از ناهنجاري‌هاي رفتاري است. بعد از ۳۰سال پژوهش‌هاي ميداني در آسيب‌هاي اجتماعي نمي‌دانم چه سازمان و نهادي مسئول مقابله با اين وضعيت است!

از منظر رفتارشناسي، براي موفقيت در تغيير سليقه پوشاك، مانكن‌هاي فروشگاهي براي جلب توجه عابرين يكي از ابزارهاي كار فرهنگي و اقتصادي به سبك غربي هستند. امروزه در اكثر شهرهاي بزرگ مثل تهران، اصفهان و شيراز ملاحظه مي‌كنيم در پشت ويترين‌هاي فروشگاهي مانكن‌هايي قرار مي‌گيرند كه با وضعيت جسمي زنان و مردان تفاوت چنداني ندارند؛ برجستگي‌هاي بدني اين مانكن‌ها وشيوه قرار گرفتن لباس روي آنها باعث مي‌شود كه ناهنجاري‌هاي رفتاري و انحرافات اخلاقي به ويژه در نسل جوان بيدار شود.

بلوغ زودرس با مانكن‌هاي فروشگاهي

دكتر ابهري در ادامه آسيب‌شناسي اين پديده نامتعارف مي‌گويد: « از تبعات افزايش و مد شدن مانكنيسم فروشگاهي، مي‌توان به بلوغ زودرس و تحريك جنسي پسران و دختران كه از مقابل اين مانكن‌ها عبور مي‌كنند اشاره كرد. اين در حالي است كه در كنار مانكن‌هاي بي‌جان و مجسمه‌اي، مانكن‌هاي زنده كه با گرفتن حقوق و مواجب از مراكز ضد فرهنگي اروپايي مخصوصاً انگلستان، امريكا و اسرائيل با وضعيت تحريك‌كننده و غيرمتعارف و غيرمنطقي در خيابان‌ها ظاهر مي‌شوند و روش‌هاي مانكن‌هاي ويتريني را تكميل مي‌كنند.

اتحاد بي‌جان‌ها با جاندارها

گروهي از پسران و دختران بدپوشش به صورت سازماندهي شده و با هدف ترويج عرياني و كمرنگ كردن ارزش‌هاي اسلامي در سطح شهرها حاضر مي‌شوند. بنا به گفته دكتر مجيد ابهري، مانكن‌هاي جاندار و زنده با آرايش غليظ و غيرمتعارف و نيز لباس‌هاي جلف و ضد فرهنگي، مأموريت مانكن‌هاي بي‌جان را تكميل مي‌كنند. ديگر اينكه تماشاي اين گونه مانكن‌ها در پشت ويترين‌ها نه تنها در زمينه اقتصادي مفيد نيست بلكه در زمينه تحريكات جنسي به ويژه براي كساني كه از اطراف به شهرهاي بزرگ مي‌آيند منشأ بروز بسياري از ناهنجاري‌هاي رفتاري است. متأسفانه بعد از ۳۰ سال پژوهش‌هاي ميداني در آسيب‌هاي اجتماعي نمي‌دانم چه سازمان و نهادي مسئول مقابله با اين وضعيت است!

اتحاديه صنوف و اداره اماكن بايد با اين وضعيت نابسامان و نابهنجار برخورد قانوني و فرهنگي كنند و اجازه ندهند الفباي تحريك جنسي در جامعه شروع به ظهور كند چراكه بعد از ظهور اين‌گونه مانكن‌ها نوبت به مانكن‌هاي جاندار مي‌رسد.

عادي‌سازي عرياني

اين آسيب‌شناس در پاسخ به اين پرسش كه اين مانكن‌ها چگونه مي‌توانند قباحت عرياني را ازبين ببرند، اظهار مي‌دارد: «روش‌هاي قرار دادن و پوشانيدن پوشاك يا روسري به اين مانكن‌ها يكي از اقدامات اساسي در زمينه قبح‌زدايي از بدحجابي در جامعه است چراكه با تماشاي موهاي پريشان از زير شال يا روسري يك مانكن، فرد ناظر به ويژه كودكان و نوجوانان چنين آموزش مي‌بينند كه اين الگوي درست پوشش است. وقتي عابرين با چنين مناظري مواجه مي‌شوند، الگوي منفي رفتاري دريافت مي‌كنند و كم كم اين مناظر براي آنها عادي مي‌شود و افراد جاندار هم به خود اجازه مي‌دهند با همان ظاهر در خيابان‌ها ظاهر شوند كه اين همان عادي‌سازي زشتي‌ها در جامعه است.
وي در پاسخ به اين سؤال هم كه وجود اين‌گونه مانكن‌ها چه اثري بر جوانان دارد، مي‌گويد: « وقتي دستگاه قضايي و انتظامي كشور با وضعيت نامتعارف پوشش بعضي از جوان‌ها برخورد مي‌كند و آن جوان همان نوع پوشش را در عرصه تماشاي عموم در تن مانكن‌ها مشاهده مي‌كند، اين تضاد در جوانان و نوجوانان آغاز بروز ناهنجاري‌هاي رفتاري وايجاد مقاومت در برابر قانون و عرف جامعه مي‌شود.”

تقليد كوركورانه

دكتر محمود نصري، استاد رشته هنر نيز در اين باره به “جوان” میگوید:

 « بسياري از اين مانكن‌ها در ويترين طوري قرار گرفته‌اند كه به چشم نمي‌آيند ولي برخي ديگر با توجه به نوع چيدمان ويترين‌ها كاملاً بر جلوه‌هاي فيزيكي مانكن در جلب مشتري تأكيد دارند و نوعي تقليد كوركورانه را در نوع پوشش در جامعه سبب مي‌شوند كه بايد با كار فرهنگي و ارائه مد و لباس‌هاي مطابق با فرهنگ و جغرافيا و راحتي مردم، راه را بر اين گونه تقليدهاي مضر بست و از فرهنگ و اقتصاد پاسداري نمود چرا كه اقدامات تنبيهي و پليسي در اينگونه موارد معمولاً منجر به بازار مخفي و زير زميني مي‌شود.» اين استاد دانشگاه اميدوار است روزي برسد كه به جاي افتخار فروشندگان به خارجي بودن كالايشان با بهره برداري از مانكن‌هاي مروج عرياني، لباس‌هايي مطابق فرهنگ و كاملاً ايراني افتخار فروشندگان باشد.

منبع: جوان آنلاین

حجاب ظاهری، حجاب درونی

برای نوشتن نمیدانستم چطوروازچه بنویسم به همین دلیل به سراغ تقویم رفتم وازاومددی خواستم واوهم میلاد خواهری زینب گونه ومعصومانه ای را بمن نشان دادوروز میلادحضرت معصومه(س)راتبریک گفت.بعلاوه نشان دادکه امروزرابه احترام این حضرت روزدخترنامیده اند.

بعدازکمی تحمل برآن شدم تا چندسطری رادرمورد حجاب ودخترامروزی بنویسم.پس بانام ویاد اوبسم الله…

حجاب تنهاسنگری است که دختران وزنان وحتی مردان برای حفظ ونلغزیدن خودبایدازان بهترین استفاده رابکنند ودرجامعه امروزی حجاب مسله ای نیست که بتوان به همین راحتی ازان گذرکردمسله ای که نه تنها با ایمان وانقلاب ماکاردارد بلکه به درون انسان هم برمیگردد.

امروزه حجاب ودختران یکی ازمسائلی هستندکه همواره در هدف گیری دشمنان دیرینه اسلام بوده اندتا باهدف شوم دشمنان هوای نفس مردان رابه لغزش بیاندازندو به این صورت بتوانندضربه نهایی خودرابمابزنند.ضربه ای که میتوان گفت پیکره اسلام را ازبین خواهدبرد؛وچیزی ازان باقی نمیگذارد.

حجاب رابطور کلی میتوان به دودسته تقسیم کردکه این دودسته ازمهمترین تقسیم بندی های حجاب هستند.

1-حجاب ظاهری

حجاب ظاهری که مشتعمل بر پوشاندن ظواهریک شخص میشود دلالت دارد.وان اهم از چادر؛روسری؛ولباسهای مناسب یک دختروزن مسلمان است برای پوشاندن خود.

حجاب ظاهری رامیتوان گفت جزیکی ازمهمترین تقسیم بندی های حجاب است چون که بیانگرپایبندی به اصول وارزش های یک شخص رانشان میدهدوباعث تقویت ایمان وحجاب درونی آن شخص میشود.

وحال دشمنان هدف اصلی خود را درمرحله دوم ضربه زدن به حجاب؛ اصل حجاب ظاهری رامیدانند که بتواندان رابصورت غربی دربیاورد تابنیان خانواده ایرانی واسلامی را ازهم دورکند.

2-حجاب دورنی:

حجاب درونی حجابی است که به درون یک انسان برمیگردد وبطورکلی میتوان همان نفس را نام برد که هدف اصلی درمرحله اول مقابله دشمنان بامااست؛حجاب درونی دراسلام انقدردارای اهمیت بوده است که درروایتی پیامبراکرم(ص)فرموده اند:جهاداکبر(جهادبانفس)واجب است برجهاداصغر؛واین نشانگران است که تمامی تمایلات یک انسان به نفس ان انسان بستگی دارد ووقتی انسانی درمرحله اول حجاب خودموفق نباشد درمرحله بعدی یعنی حجاب ظاهری موفق نخواهدبود…

منبع:وبلاگ شهدای گمنام